Năng Lực Số là gì? Những cách phát triển Năng Lực Số

Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết Năng lực số là gì, lý do tại sao nó quan trọng, và cách xây dựng cũng như áp dụng khung năng lực số. Bên cạnh đó, bạn sẽ được khám phá các ví dụ thực tiễn về năng lực số và ý nghĩa của chúng trong việc thúc đẩy hiệu quả công việc, học tập và cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu để trang bị cho mình những kiến thức thiết yếu về chủ đề này!

Năng Lực Số là gì?

Chúng ta có thể định nghĩa về Năng lực số theo hai cách:

• Năng lực số cá nhân là những kỹ năng "trang bị cho một người khả năng sống, học tập và làm việc trong một xã hội số" (Jisc 2023)
• Năng lực số của tổ chức là những cách mà "văn hóa và cơ sở hạ tầng của một tổ chức cho phép và thúc đẩy các hoạt động số" (Jisc 2023)

Năng lực số trong kinh doanh là khả năng của một tổ chức trong việc tận dụng các công nghệ và quy trình số để đạt được các mục tiêu và mục đích kinh doanh. Nó bao gồm một loạt các kỹ năng, kiến ​​thức và hành vi để các cá nhân và nhóm sử dụng công nghệ số một cách hiệu quả.

Các tổ chức có năng lực số mạnh mẽ được trang bị tốt hơn để cạnh tranh trong nền kinh tế số ngày nay. Họ có thể tận dụng thông tin chi tiết về dữ liệu để đưa ra quyết định kinh doanh tốt hơn, mang lại trải nghiệm khách hàng được cá nhân hóa hơn và hoạt động hiệu quả hơn.

Năng lực số cũng là động lực chính thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng trong doanh nghiệp. Nó hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản phẩm và dịch vụ mới, khám phá mô hình kinh doanh mới và thâm nhập thị trường mới.

Nhìn chung, năng lực số là một thành phần thiết yếu của thành công kinh doanh trong thời đại số. Các doanh nghiệp đầu tư vào việc phát triển và củng cố năng lực số của mình sẽ có vị thế tốt hơn để thành công trong bối cảnh kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng như hiện nay.

Tại sao Năng Lực Số lại quan trọng?

Phát triển năng lực số tác động đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, không chỉ trong môi trường việc làm. 

Ví dụ, việc sử dụng các ứng dụng ngân hàng di động đang trở nên phổ biến hơn, các ứng dụng thậm chí có một số chức năng không còn khả dụng tại chi nhánh làm việc. 

Hãy cân nhắc xem bạn cần có năng lực số như thế nào để thiết lập và quản lý tài khoản ngân hàng của mình thông qua ứng dụng di động: từ việc đặt mật mã, đến việc sử dụng xác thực đa yếu tố để đăng nhập vào chính ứng dụng, nhận thức về các vụ lừa đảo tiềm ẩn và khả năng sử dụng các tính năng trợ giúp của ứng dụng để hoàn thành các chức năng như kiểm tra số dư hoặc thanh toán hóa đơn.

Năng Lực Số cho phép chuyển đổi số

Các tổ chức, doanh nghiệp cần có năng lực số mạnh mẽ để điều hướng thành công quá trình chuyển đổi số. Năng lực số hỗ trợ các tổ chức phát triển và triển khai chiến lược số toàn diện, sử dụng dữ liệu và phân tích hiệu quả, đồng thời mang lại trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng.

Cải thiện hiệu quả và năng suất

Khả năng số hóa giúp cá nhân và tổ chức làm việc hiệu quả, năng suất hơn. Họ có thể tự động hóa các quy trình, cộng tác hiệu quả hơn và đưa ra quyết định tốt hơn dựa trên thông tin chi tiết về dữ liệu.

Tăng cường sự đổi mới

Năng lực số là động lực chính thúc đẩy sự đổi mới trong các tổ chức. Nhờ năng lực số, các tổ chức, doanh nghiệp sẽ dễ dàng phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới, khám phá các mô hình kinh doanh và thâm nhập vào các thị trường mới.

Mang lại lợi thế cạnh tranh

Các tổ chức có năng lực số mạnh mẽ sẽ có vị thế tốt hơn để cạnh tranh trong nền kinh tế số. Họ có thể tạo ra trải nghiệm khách hàng tốt hơn, hoạt động hiệu quả hơn và đưa ra quyết định tốt hơn dựa trên thông tin chi tiết về dữ liệu.

Thúc đẩy sự tăng trưởng

Năng lực số là thành phần thiết yếu của thành công trong thời đại số. Các tổ chức và cá nhân đầu tư vào việc phát triển và củng cố năng lực số của mình sẽ có vị thế tốt hơn để thành công trong bối cảnh số đang thay đổi nhanh chóng như hiện nay.

Khung năng lực số là gì?

Khung năng lực số là một khuôn khổ hoặc mô hình phác thảo các năng lực số cần thiết để một tổ chức tận dụng hiệu quả công nghệ nhằm đạt được các mục tiêu của mình. Nó cung cấp một cách tiếp cận để xác định, đánh giá năng lực số của một tổ chức và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.

Khung năng lực số bao gồm một tập hợp các năng lực số có liên quan đến ngành và mục tiêu kinh doanh của tổ chức. Các năng lực này trải dài trong các lĩnh vực như chiến lược số, trải nghiệm khách hàng, phân tích dữ liệu, tiếp thị số và cơ sở hạ tầng công nghệ.

Khung năng lực số được sử dụng để đánh giá năng lực hiện tại của tổ chức trong từng lĩnh vực và xác định các lĩnh vực cần cải thiện. Bạn có thể đánh giá khung năng lực số bằng nhiều phương pháp khác nhau, chẳng hạn như khảo sát, phỏng vấn và số liệu đánh giá hiệu suất.

Các khối xây dựng lên khung năng lực số

Khung năng lực số bao gồm bốn khối xây dựng sau:

Khối xây dựng 1: Khả năng số

Năng lực số định nghĩa sáu chức năng và kỹ năng chính cần có để trở thành một doanh nghiệp số. Các năng lực số này được chia thành hai loại: Công cụ hỗ trợ chuyển đổi số và Mục tiêu chuyển đổi số.

Khối xây dựng 2: Mô hình trưởng thành năng lực số

Đây là các đánh giá có cấu trúc được sử dụng để đánh giá mức độ trưởng thành kỹ thuật số của một tổ chức.

Khái niệm chung về các mô hình trưởng thành có từ những năm 1980 khi IBM bắt đầu phát triển một mô hình trưởng thành cho các quy trình phần mềm. Năm 1991, mô hình này đã phát triển thành Mô hình trưởng thành năng lực cho phần mềm (Capability Maturity Model) được gọi là CMM, sau này trở thành CMMI.

Mô hình trưởng thành năng lực số dựa trên các nguyên tắc đo lường CMM. Mô hình trưởng thành số đo lường mức độ trưởng thành của quá trình số hóa của một tổ chức. Nó hỗ trợ việc đánh giá tình hình hiện tại của mỗi một trong sáu năng lực DCF.

Đây là mô hình đánh giá chung kết hợp các giai đoạn BTM2 để phân tích toàn diện. Mô hình trưởng thành năng lực số cũng đóng vai trò là công cụ để điều tra nhu cầu chuyển đổi cho từng năng lực cho một kịch bản cụ thể.

Khối xây dựng 3: Các trường hợp sử dụng kỹ thuật số

Khi bạn đã biết mình đang ở đâu và cần phải đi đâu, tiếp theo bạn cần tìm ra cách để đến đó. Làm thế nào để bạn thực sự đạt được mức độ trưởng thành cao hơn cho một khả năng số cụ thể?

Các trường hợp sử dụng kỹ thuật số thực tế là cơ hội để đạt được các mục tiêu cụ thể, nó sẽ giúp nâng cao Năng lực kỹ thuật số của tổ chức. 

Khối xây dựng 4: Lộ trình chuyển đổi số

Khi bạn hiểu rõ về lợi ích của từng trường hợp sử dụng kỹ thuật số và nỗ lực triển khai của chúng, tiếp theo bạn cần xác định lộ trình chuyển đổi kỹ thuật số. Lộ trình này sẽ tổng quan về khung thời gian thực hiện của từng trường hợp sử dụng kỹ thuật số cùng với tác động của chúng đối với Năng lực kỹ thuật số.

Cách áp dụng Khung Năng Lực Số

Sau đây là một số bước để áp dụng Khung năng lực số:

Xác định mục tiêu kinh doanh của bạn

Trước khi bắt đầu sử dụng Khung năng lực số, điều quan trọng là phải hiểu rõ mục tiêu và mục đích kinh doanh của bạn. Hiểu rõ để bạn xác định năng lực số nào là quan trọng nhất cho tổ chức của bạn phát triển.

Xác định các năng lực số bạn cần

Dựa trên các mục tiêu và mục đích kinh doanh của bạn, hãy xác định các năng lực số quan trọng nhất mà tổ chức của bạn cần phát triển. Chúng có thể là các lĩnh vực như chiến lược số, trải nghiệm khách hàng, phân tích dữ liệu, tiếp thị số và cơ sở hạ tầng công nghệ.

Đánh giá năng lực hiện tại của bạn

Sau khi xác định được năng lực số cần thiết, hãy đánh giá năng lực hiện tại của tổ chức của bạn trong từng lĩnh vực. Một số cách làm phổ biết là tiến hành khảo sát, phỏng vấn và đo lường hiệu suất.

Xác định các lĩnh vực cần cải thiện

Dựa trên đánh giá của bạn, hãy xác định các lĩnh vực mà tổ chức của bạn cần cải thiện năng lực số. Những lĩnh vực này sẽ là các lĩnh vực mà bạn đang tụt hậu so với đối thủ cạnh tranh, các lĩnh vực mà bạn không đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng hoặc các lĩnh vực mà bạn không sử dụng dữ liệu hiệu quả.

Xây dựng lộ trình cải tiến

Sau khi xác định được các lĩnh vực cần cải tiến, hãy xây dựng lộ trình cải thiện năng lực số của bạn. Bạn nên ưu tiên đầu tư vào một số lĩnh vực nhất định, phát triển các quy trình và thủ tục mới hoặc tuyển dụng nhân tài mới có các kỹ năng số cần thiết.

Theo dõi tiến trình và điều chỉnh khi cần

Cuối cùng, việc quan trọng là theo dõi tiến trình và điều chỉnh lộ trình khi cần. Hãy thường xuyên đánh giá năng lực số của bạn, đo lường số liệu hiệu suất và điều chỉnh lộ trình dựa trên thông tin mới hoặc mục tiêu kinh doanh thay đổi.

Ý nghĩa của Năng lực số là gì?

Năng lực số là khả năng của một tổ chức hoặc cá nhân sử dụng công nghệ số để đạt được mục tiêu và mục đích của họ. Bạn sẽ cần một loạt các kỹ năng, kiến ​​thức nhằm sử dụng công nghệ số một cách hiệu quả nhất.

Năng lực số không chỉ là có các công cụ và công nghệ phù hợp mà còn là việc có đúng người có đúng kỹ năng để sử dụng chúng. Việc bạn cần thực hiện là trở nên hiểu biết về kỹ năng và năng lực số, cơ sở hạ tầng công nghệ, phân tích dữ liệu, tiếp thị số và trải nghiệm của khách hàng.

Năng lực số hỗ trợ doanh nghiệp làm việc hiệu quả hơn, cải thiện quy trình ra quyết định và cung cấp trải nghiệm khách hàng tốt hơn. Ngoài ra, năng lực số cũng là động lực chính thúc đẩy sự đổi mới và tăng trưởng trong các tổ chức. 

Ví dụ về Năng lực số 

Năng lực số bao gồm nhiều kỹ năng, kiến ​​thức và hành vi để các cá nhân và tổ chức sử dụng hiệu quả các công nghệ số. Sau đây là một số ví dụ về năng lực số:

Chiến lược số

Khả năng phát triển và triển khai chiến lược số toàn diện phù hợp với mục tiêu và mục đích kinh doanh.

Kỹ năng số

Sử dụng hiệu quả các công nghệ số như máy tính, thiết bị di động và ứng dụng phần mềm.

Phân tích dữ liệu

Thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu hiệu quả để tìm ra thông tin cho quá trình ra quyết định.

Tiếp thị kỹ thuật số

Sử dụng hiệu quả các kênh kỹ thuật số như mạng xã hội, email và quảng cáo trực tuyến để quảng bá sản phẩm, dịch vụ.

Trải nghiệm của khách hàng

Áp dụng công nghệ kỹ thuật số để mang lại trải nghiệm liền mạch và được cá nhân hóa cho khách hàng trên mọi điểm tiếp xúc.

Cơ sở hạ tầng công nghệ

Quản lý, duy trì hiệu quả cơ sở hạ tầng kỹ thuật số như mạng, máy chủ và dịch vụ đám mây.

An ninh mạng

Quản lý, giảm thiểu rủi ro an ninh mạng hiệu quả để bảo vệ tài sản kỹ thuật số và dữ liệu nhạy cảm.

Đổi mới kỹ thuật số

Sử dụng công nghệ số để phát triển sản phẩm và dịch vụ mới, khám phá mô hình kinh doanh mới và thâm nhập thị trường mới.

Kết luận

Năng lực số là điều cần thiết để thành công trong thời đại số. Các tổ chức và cá nhân sở hữu năng lực này sẽ có ưu thế, vị thế tốt hơn trong bối cảnh số đang thay đổi nhanh chóng như hiện nay.