QA là gì, QC là gì? Sự khác biệt giữa QA và QC

QA là gì?

Để hiểu được QA là gì và QC là gì thì trước tiên chúng ta cùng tìm hiểu về QA trước.

QA viết tắt của từ Quality Assurance (đảm bảo chất lượng) là bất kỳ những quy trình có hệ thống nào có mục đích nhằm xác định xem một sản phẩm hay dịch vụ đáp ứng mọi yêu cầu cụ thể hay không.

QA thiết lập đồng thời duy trì các yêu cầu đã đặt để phát triển cũng như sản xuất các sản phẩm đáng tin cậy. Một hệ thống đảm bảo chất lượng nhằm tăng thêm niềm tin đối với khách hàng và danh tiếng của công ty, đồng thời cải thiện quy trình làm việc hiệu quả. QA cũng một phần giúp công ty cạnh tranh tốt hơn so với các công ty khác.

ISO (Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế) đây là động lực đằng sau các hoạt động QA đồng thời lập bản đồ các quy trình được sử dụng để thực hiện QA. QA thường được liên kết với các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9000. Nhiều công ty cũng sử dụng ISO 9000 để hệ thống đảm bảo chất lượng của họ và được áp dụng hiệu quả.

Khái niệm QA cũng là một thông lệ chính thức, cũng là lần đầu tiên được sử dụng trong ngành sản xuất và kể từ đó nó đã có sức lan rộng ra hầu hết tất cả các ngành, bao gồm cả ngành phát triển phần mềm.

QA và những điều cần biết

Sau đây chúng ta sẽ đi chi tiết hơn về QA như công việc và đặc tính chuyên ngành.

Công việc của nhân viên QA là làm gì?

Nhiệm vụ chính của nhân viên QA hay là Chuyên gia đảm bảo chất lượng cũng sẽ có sự khác nhau tùy thuộc vào từng loại sản phẩm được sản xuất nhưng nó có thể bao gồm:

• Kiểm tra tất cả các quy trình sản xuất để đảm bảo các quy định cũng như tiêu chuẩn bên trong và bên ngoài được tuân thủ
• Đảm bảo được các tài liệu kiểm toán và sản xuất đều được cập nhật.
• Thúc đẩy cùng với sự cải tiến liên tục các quy trình cốt lõi để đảm bảo được chất lượng sản xuất và duy trì trong khi hiệu quả được tối ưu hóa.
• Đào tạo cũng như cung cấp hỗ trợ cho các thành viên ít kinh nghiệm hơn của nhóm QA về các quy trình hay giao thức và tài liệu chất lượng.
• Đào tạo các nhân viên sản xuất về những quy trình, giao thức và các tài liệu chất lượng.
• Lưu trữ tài liệu để có thể đảm bảo được chất lượng.
• Kiểm tra và thử nghiệm các quy trình và các thủ tục – thực hiện các phép đo và so sánh với một tiêu chuẩn được xác định trước.
• Điều tra các phép đo khi được phát hiện sai lệch so với các tiêu chuẩn.
• Viết ra các quy trình hoạt động tiêu chuẩn (SOP) cho các quy trình sản xuất.
• Phối hợp điều tra về các vấn đề chất lượng đối với khách hàng và nhà cung cấp.
• Xem xét, phê duyệt đồng thời truyền đạt nguyên nhân gốc rễ và hành động khắc phục cho các bên liên quan.

QA có tầm quan trọng như thế nào?

QA đóng vai trò đảm bảo rằng các sản phẩm và các dịch vụ được tạo ra để có thể đáp ứng các nhu cầu, mong đợi và yêu cầu của khách hàng. QA mang đến những dịch vụ và sản phẩm chất lượng cao, tạo dựng niềm tin và lòng trung thành đối với khách hàng. Các tiêu chuẩn và quy trình được xác định rõ ràng bởi chương trình đảm bảo chất lượng giúp ngăn ngừa phát sinh các lỗi sản phẩm.

QA có lịch sử và tiêu chuẩn như thế nào?

Mặc dù là các khái niệm đơn giản về đảm bảo chất lượng có thể được bắt nguồn từ thời Trung cổ, hoạt động đảm bảo chất lượng trở nên vô cùng quan trọng hơn ở Hoa Kỳ trong Thế chiến II, khi có khối lượng lớn vũ khí và đạn dược phải được kiểm tra.

ISO được thành lập tại Geneva vào những năm 1947 và được công bố tiêu chuẩn đầu tiên vào những năm 1951 về nhiệt độ tham chiếu cho các phép đo công nghiệp. Kể từ đó, ISO đã dần dần phát triển cũng như mở rộng phạm vi của các tiêu chuẩn.

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 này được xuất bản vào năm 1987 mỗi số 9000 cung cấp các tiêu chuẩn khác nhau cho mọi tình huống khác nhau. Các tiêu chuẩn QA đã được thay đổi và được cập nhật theo thời gian, và các tiêu chuẩn ISO cũng phải cần thay đổi để có thể phù hợp với các doanh nghiệp ngày nay.

Phiên bản mới nhất trong bộ tiêu chuẩn ISO 9000 này là ISO 9001:2015. Hướng dẫn trong ISO 9001:2015 đề cập đến vấn đề và tập trung vào khách hàng mạnh mẽ hơn, thực tiễn quản lý hàng đầu cũng như cách họ có thể thay đổi công ty và có thể theo kịp các cải tiến liên tục.

Cùng với các cải tiến chung đó đối với ISO 9001, ISO 9001:2015 bao gồm những cải tiến về cấu trúc và thêm thông tin cho việc ra các quyết định dựa trên mọi rủi ro.

QA trong lĩnh vực phần mềm

Đảm bảo chất lượng về phần mềm (SQA) cũng như tìm kiếm một cách có hệ thống các mẫu và hành động cần thiết để cải thiện chu trình phát triển. Tìm và sửa các lỗi mã hóa có thể gây ra hậu quả ngoài ý muốn, có thể khắc phục một thứ nhưng đồng thời cũng phá vỡ các tính năng cũng như với các chức năng khác.

SQA đã dần trở nên vô cùng quan trọng đối với các nhà phát triển đây được coi như là một phương tiện để có thể tránh lỗi trước khi chúng xảy ra, tiết kiệm thời gian cũng như chi phí phát triển. Ngay cả khi có các quy trình SQA, một bản cập nhật cho phần mềm cũng có thể phá vỡ được các tính năng khác và có thể gây ra lỗi.

Các phương pháp phát triển phần mềm cũng đã phát triển theo thời gian dựa trên SQA, điển hình như Waterfall, Agile và Scrum. Mọi quy trình phát triển đều sẽ tìm cách tối ưu hóa hiệu quả công việc.

QC là gì?

QC là viết tắt của Quality Control tức là Kiểm soát chất lượng, đây là quá trình mà từ đó các doanh nghiệp tìm cách đảm bảo rằng chất lượng sản phẩm luôn được duy trì cũng như được cải thiện.

Kiểm soát chất lượng cũng phải đòi hỏi công ty tạo ra một môi trường quản lý và yêu cầu nhân viên cố gắng đạt được sự hoàn hảo. Điều này có thể được thực hiện bằng cách đào tạo qua các nhân viên, tạo điểm chuẩn cho chất lượng sản phẩm cũng như thử nghiệm sản phẩm để kiểm tra các biến thể có ý nghĩa thống kê.

Ở một khía cạnh quan trọng khác của QC đó là thiết lập được các biện pháp kiểm soát phải được xác định rõ ràng. Những biện pháp kiểm soát này giúp cho tiêu chuẩn hóa cả quy trình sản xuất cùng với những phản ứng các vấn đề về chất lượng.

Hạn chế được khả năng xảy ra lỗi bằng cách chỉ định những hoạt động sản xuất nào sẽ được hoàn thành bởi nhân sự nào nhằm mục đích giúp giảm khả năng nhân viên tham gia vào các nhiệm vụ mà họ không được đào tạo chuyên sâu.

Những điều cần biết về QC

Sau đây chúng ta sẽ đi chi tiết hơn về QC như công việc và đặc tính chuyên ngành.

Nhân viên QC có công việc làm gì?

Nhân viên QC hay chuyên gia kiểm soát chất lượng giám sát trật tự cũng như năng suất trong tổ chức của họ. Đặc biệt là:

• Đọc bản thiết kế cũng như các thông số kỹ thuật
• Giám sát về các hoạt động để đảm bảo được rằng chúng đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn sản xuất
• Đề xuất về sửa đổi quy trình lắp ráp cũng như sản xuất
• Kiểm tra và thử nghiệm hoặc đo lường vật liệu hay sản phẩm được sản xuất
• Đo sản phẩm bằng thước kẻ hay thước cặp, mét hoặc có thể là panme
• Vận hành về các thiết bị để kiểm tra điện tử và phần mềm
• Chấp nhận hoặc có thể từ chối các mặt hàng đã hoàn thành
• Loại bỏ được tất cả các sản phẩm cũng như vật liệu không đáp ứng được các thông số kỹ thuật
• Báo cáo dữ liệu kiểm tra cũng như thử nghiệm về: trọng lượng, nhiệt độ, mức độ hay độ ẩm và số lượng được kiểm tra
• Nhân viên QC kiểm soát chất lượng đồng thời giám sát về các tiêu chuẩn chất lượng đối với hầu hết các sản phẩm được sản xuất, bao gồm về các thực phẩm và quần áo hay đồ thủy tinh, đồ điện tử hoặc máy tính.

Sự cần thiết của QC và tầm quan trọng của QC

QC liên quan đến việc kiểm tra các đơn vị đồng thời cũng xác định xem chúng có nằm trong cùng thông số kỹ thuật cho sản phẩm cuối cùng hay là không. Mục đích của việc thử nghiệm là để xác định bất kỳ các nhu cầu nào đối với các hành động có thể khắc phục trong quá trình sản xuất.

Việc kiểm soát chất lượng tốt cũng giúp cho các doanh nghiệp đáp ứng được tốt hơn về các nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm.

Việc tạo ra một sản phẩm cũng rất tốn kém và mất thời gian, cũng có thể không an toàn nếu không được kiểm soát tốt. Không những thế nếu như một công ty vận chuyển sản phẩm bị lỗi để bán, công ty đó sẽ phải chịu toàn bộ trách nhiệm pháp lý về thương tích hoặc các vấn đề phát sinh từ việc sử dụng sản phẩm lỗi của mình.

Thanh tra kiểm soát chất lượng cũng phải đảm bảo được rằng các sản phẩm bị lỗi hoặc không an toàn được xác định và các nguyên nhân được khắc phục.

Kiểm soát chất lượng được hoàn thành trong từng bước của quá trình sản xuất hoặc quá trình kinh doanh. Nhân viên bắt đầu bằng việc kiểm tra về các nguyên liệu thô và lấy mẫu từ dây chuyền sản xuất đồng thời kiểm tra thành phẩm.

Thử nghiệm ở các giai đoạn sản xuất khác nhau cũng giúp xác định nơi xảy ra sự cố sản xuất cũng như các bước khắc phục cần thiết để ngăn chặn các vấn đề đó xảy ra trong tương lai.

Một doanh nghiệp phi sản xuất, QC có liên quan đến việc đánh giá dịch vụ khách hàng, về bảng câu hỏi và khảo sát, kiểm tra hoặc kiểm toán. Mọi doanh nghiệp có thể sử dụng bất kỳ quy trình hoặc các phương pháp nào để xác minh rằng sản phẩm hay dịch vụ cuối cùng của mình đáp ứng được các nhu cầu của khách hàng, đồng thời an toàn và hợp pháp.

QC trong các lĩnh vực phổ biến

QC cũng có thể được sử dụng trong một doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào sản phẩm hay ngành. Ví dụ, trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm và dược phẩm, việc kiểm soát chất lượng bao gồm đảm bảo rằng sản phẩm không gây bệnh cho người tiêu dùng, vì vậy công ty thực hiện kiểm tra hóa học và vi sinh đối với các mẫu từ dây chuyền sản xuất.

Đối với sản xuất máy bay, kiểm soát và đảm bảo chất lượng là bước thực hiện vô cùng quan trọng. Các nhà sản xuất được yêu cầu lập hồ sơ, giám sát và kiểm tra, rà soát tất cả các hạng mục, giai đoạn của quá trình xây dựng để tạo ra bằng chứng cho thấy mọi thứ đã được hoàn thành theo tiêu chuẩn.

Trong việc sản xuất ô tô, kiểm soát chất lượng luôn phải tập trung vào các bộ phận đáp ứng được các thông số kỹ thuật và dung sai. QC phải đảm bảo về động cơ, hộp số cũng như các bộ phận cơ khí khác hoạt động trơn tru và hiệu quả, an toàn và đúng như đã thiết kế. Còn trong điện tử, QC có thể liên quan đến việc sử dụng đồng hồ đo dòng điện đồng thời thử nghiệm ứng suất.

Sự khác biệt giữa QA và QC

Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai khái niệm đảm bảo chất lượng (QA) và kiểm soát chất lượng (QC), bạn cần phải nắm rõ và hiểu cách hai quy trình phối hợp với nhau để thúc đẩy cải tiến chất lượng của một tổ chức cũng nhưi sẽ giúp giảm thiểu về các vấn đề. 

Đảm bảo chất lượng hiệu quả (QA) đây được coi là một quá trình chủ động. Nó còn nhằm mục đích ngăn ngừa vấn đề xảy ra lỗi trước khi chúng xảy ra thông qua thiết kế quy trình tiếp theo.

QC lại là phản hồi tồn tại để có thể xác định lỗi chất lượng sản phẩm sau khi chúng xảy ra.

QA có liên quan đến việc thiết kế về các quy trình, ví dụ như ghi lại các quy trình vận hành tiêu chuẩn (SOP) theo ISO 9000. Một sản phẩm được coi là an toàn và hiệu quả phải là kết quả của các quy trình được chấp hành nghiêm chỉnh.

QC quan tâm đến việc thử nghiệm về các sản phẩm để có thể đảm bảo chúng đáp ứng được các tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả. Nếu như thử nghiệm QC phát hiện ra các vấn đề về chất lượng, nó có thể sẽ dẫn đến các bước ứng phó để ngăn chặn việc vận chuyển cũng như phân phối sản phẩm không an toàn.

Lý tưởng nhất vẫn là các vấn đề QC cũng sẽ dẫn đến đánh giá QA. Kết quả kiểm tra không phù hợp sẽ dẫn đến các cuộc điều tra về hành động khắc phục cũng như phòng ngừa (CAPA) để xác định được các nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề về chất lượng và cập nhật các quy trình để ngăn ngừa các vấn đề xảy ra trong tương lai.

Kết luận

Như vậy qua bài viết trên StudentJob đã cùng bạn tìm hiểu QA là gì và QC là gì cũng như cách phân biệt hai khái niệm quan trọng này. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích về các khâu kiểm soát và đảm bảo chất lượng.