Kỹ năng lãnh đạo là gì? Các yếu tố ảnh hưởng

Kỹ năng lãnh đạo là gì?

Kỹ năng lãnh đạo là tập hợp các khả năng và phẩm chất mà một người cần có để hướng dẫn, đưa ra những quyết định và quản lý một nhóm hoặc tổ chức. Không chỉ vậy, kỹ năng lãnh đạo còn bao gồm việc khích lệ và truyền cảm hứng cho nhân viên, đồng thời phát triển một môi trường làm việc tích cực và hiệu quả.

Các nhà lãnh đạo được coi là người có thể đưa ra những định hướng, quyết định đúng đắn khi gặp một tình huống hoặc vấn đề khó. Họ là người có tầm nhìn rõ ràng, sẵn sàng thiết lập các mục tiêu có thể đạt được và cung cấp cho những người khác kiến ​​thức và công cụ cần thiết để đạt được những mục tiêu đó.

Thông thường, khi nhắc tới khả năng lãnh đạo, người ta thường gắn nó với chức danh, thâm niên hoặc cấp bậc của một người nào đó trong hệ thống phân cấp, ví dụ như Giám đốc, Trưởng phòng, Quản lý, Trưởng nhóm hay Đội trưởng,... Tuy nhiên, thực chất đó là một kỹ năng mềm mà bất kỳ ai cũng có thể có hoặc đạt được, ngay cả những người không có vị trí lãnh đạo. Do đó, đây là một kỹ năng có thể phát triển và được cải thiện theo thời gian.

Tại sao kỹ năng lãnh đạo lại quan trọng?

Nhà lãnh đạo đóng vai trò trung tâm trong sự thành công và định hướng của một doanh nghiệp. Thông thường, các tổ chức sẽ dựa vào các nhà lãnh đạo để truyền đạt sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu đến các thành viên trong tổ chức. 

Việc ra quyết định sáng suốt trong những tình huống khó khăn rất cần thiết cho sự thành công và phát triển của một doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thường phụ thuộc vào những nhà lãnh đạo có năng lực cao và trí tuệ cảm xúc để đưa ra những quyết định khó khăn và giải quyết vấn đề. Mức độ tin cậy và thành công này thường dẫn đến môi trường làm việc tích cực, hiệu quả, khuyến khích tinh thần đồng đội, hạnh phúc của nhân viên và văn hóa làm việc mạnh mẽ, hấp dẫn những nhân tài hàng đầu.

Khả năng lãnh đạo mạnh mẽ rất quan trọng đối với khả năng cạnh tranh của tổ chức vì nó thúc đẩy sự thay đổi và đổi mới. Các nhà lãnh đạo giỏi nhất luôn để mắt đến những thay đổi trong ngành của họ, thúc đẩy những ý tưởng mới từ bên trong công ty của họ và thu hút những nhà tư tưởng đổi mới.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng lãnh đạo

Những yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng lãnh đạo là chìa khóa để xây dựng một đội ngũ quản lý mạnh mẽ, một tổ chức linh hoạt và sẵn sàng đối mặt với những thách thức không ngừng đưa ra. Hãy cùng StudentJob khám phá các yếu tổ ảnh hưởng đến kỹ năng lãnh đạo bạn nhé!

Các yếu tố nội bộ

Các yếu tố bên trong có tác động sâu sắc đến các phong cách lãnh đạo của một nhà lãnh đạo trong tổ chức. Những yếu tố này thường gắn chặt với hoạt động và văn hóa nội bộ của công ty. Ngoài ra, những yếu tố này cũng góp phần không nhỏ vào việc định hình phong cách lãnh đạo của mỗi nhà lãnh đạo.

1. Văn hóa tổ chức: Văn hóa tổ chức có ảnh hưởng rất lớn đến kỹ năng lãnh đạo. Một môi trường hợp tác và mở cửa thúc đẩy lãnh đạo dựa trên sự tham gia, khuyến khích sự đổi mới và đóng góp ý kiến từ mọi thành viên. Ngược lại, nếu văn hóa tổ chức nghiêm ngặt thì phong cách lãnh đạo thường tập trung vào quy định và kiểm soát. Sự linh hoạt trong việc thích ứng với văn hóa tổ chức không chỉ giúp lãnh đạo xây dựng niềm tin và tăng cường hiệu quả quản lý, mà còn đóng góp vào sự thành công chung của tổ chức.
2. Động lực của nhóm: Động lực của nhóm có thể việc tất cả mọi người có chung mục tiêu làm việc. Từ đó hình thành sự đoàn kết trong nhóm và dần tạo nên một môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự cam kết và tăng cường kỹ năng lãnh đạo của người đóng vai trò quản lý. Khi các thành viên cảm thấy được động viên, được thừa nhận và có vai trò quan trọng, họ thường hỗ trợ và tương tác tích cực với người lãnh đạo. Sự hỗ trợ này không chỉ là nguồn động viên mà còn là nguồn thông tin và ý kiến quan trọng, giúp người lãnh đạo nắm bắt tốt hơn nhu cầu và mong muốn của đội nhóm. Như vậy, yếu động lực nhóm không chỉ tạo nên một môi trường làm việc tích cực mà còn đóng góp tích cực vào việc phát triển và hoàn thiện kỹ năng lãnh đạo.
3. Giá trị công ty: Giá trị công ty đóng vai trò là kim chỉ nam cho các hành động của các nhà lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo sẽ điều chỉnh phong cách của họ sao cho phù hợp với những giá trị cốt lõi này để tạo niềm tin và đưa ra quyết định có đạo đức giữa các thành viên trong nhóm của họ.
4. Kênh truyền thông: Một người lãnh đạo thông thạo trong việc sử dụng các kênh truyền thông Social Media sẽ có khả năng truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng và hiệu quả, đồng thời khuyến khích sự tương tác và phản hồi từ phía nhân viên. Sự lựa chọn kênh truyền thông phù hợp không chỉ giúp truyền đạt thông tin nhanh chóng và chính xác, mà còn thể hiện sự tôn trọng và hiểu biết đối với nhu cầu và phong cách giao tiếp của các thành viên trong tổ chức. Ngược lại, đôi khi việc dựa vào giao tiếp từ trên xuống có thể dẫn đến cách tiếp cận chuyên quyền hơn, làm giảm sự gắn kết của nhóm.
5. Phân bổ nguồn lực: Người lãnh đạo xuất sắc phải biết cân nhắc và ưu tiên, tạo điều kiện cho môi trường làm việc hiệu quả và thúc đẩy sự phát triển của đội ngũ nhân viên. Khả năng này không chỉ thể hiện kỹ năng quản lý mà còn phản ánh sự chiến lược và tầm nhìn của người lãnh đạo trong việc đối mặt với những thách thức với nguồn lực có hạn.

Các yếu tố bên ngoài

Các yếu tố bên ngoài đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành phong cách lãnh đạo của các cá nhân lãnh đạo tổ chức, nhóm. Những yếu tố này nằm ngoài tầm kiểm soát trực tiếp của người lãnh đạo và thường bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài nơi tổ chức hoạt động. Hãy cùng đi sâu hơn vào các yếu tố bên ngoài quan trọng ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo:

1. Môi trường kinh tế: Điều kiện kinh tế cũng là một yếu tố tác động đáng kể đến phong cách lãnh đạo của mỗi người. Trong môi trường kinh tế phát triển, họ sẽ có nhiều khả năng chấp nhận rủi ro có tính toán và đầu tư vào những cơ hội mới. Mặt khác, trong thời kỳ kinh tế suy thoái, các nhà lãnh đạo có thể áp dụng cách tiếp cận thận trọng hơn, nhấn mạnh vào việc cắt giảm chi phí, hiệu quả và quản lý rủi ro.
2. Xu hướng của ngành: Mọi ngành đều trải qua những thay đổi và xu hướng liên tục, do đó đòi hỏi khả năng thích ứng nhanh từ các nhà lãnh đạo. Các nhà lãnh đạo cần theo kịp những phát triển và đổi mới mới nhất trong ngành của họ. Việc thích ứng với các xu hướng và công nghệ mới nổi là điều cần thiết để duy trì lợi thế cạnh tranh và duy trì tăng trưởng.
3. Tiến bộ công nghệ: Các nhà lãnh đạo cần phải am hiểu công nghệ và sẵn sàng nắm bắt các công cụ và giải pháp kỹ thuật số mới để nâng cao hiệu quả và năng suất. Các nhà lãnh đạo có năng lực về công nghệ có thể điều hướng tốt hơn trong thời đại kỹ thuật số và thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số trong tổ chức của họ.
4. Bối cảnh cạnh tranh: Trong các thị trường có tính cạnh tranh cao, các nhà lãnh đạo có thể áp dụng cách tiếp cận tích cực hơn, phấn đấu giành ưu thế trên thị trường và cải tiến liên tục. Ngược lại, những người dẫn đầu trong các thị trường ngách có thể nhấn mạnh vào việc xây dựng mối quan hệ, dịch vụ khách hàng và chuyên môn hóa.
5. Yếu tố văn hóa: Sự hiểu biết và nhạy bén về giá trị, quan điểm, và thực tế văn hóa sẽ giúp người lãnh đạo tương tác mạnh mẽ hơn với nhóm. Điều này không chỉ tạo nên môi trường làm việc tích cực, mà còn giúp họ xây dựng chiến lược lãnh đạo phù hợp với đặc điểm cụ thể của tổ chức. Sự đa văn hóa còn thách thức họ phát triển kỹ năng quản lý đa dạng và khai thác sức mạnh từ sự đa dạng để thúc đẩy sự đổi mới và thành công bền vững. Như vậy, sự nhận thức và tôn trọng văn hóa là yếu tố quan trọng định hình và nâng cao kỹ năng lãnh đạo.

Những phẩm chất mà nhà lãnh đạo cần có

Khi nhắc đến những phẩm chất mà nhà lãnh đạo cần có, rất nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những phẩm chất như là: tự tin, quyết đoán,... Điều đó không sai nhưng để trở thành một nhà lãnh đạo tài ba thực sự, nó sẽ yêu cầu nhiều phẩm chất hơn thế ở một nhà lãnh đạo. Dưới đây, StudentJob sẽ minh họa cho bạn một vài phẩm chất nổi bật đối với một nhà lãnh đạo:

1. Tư duy chiến lược

Tư duy chiến lược không chỉ giúp nhà lãnh đạo quản lý rủi ro mà còn thúc đẩy khả năng thích ứng, định hình lại chiến lược theo thời gian. Bằng cách này, họ không chỉ là người đưa ra quyết định, mà còn là người điều chỉnh và ứng biến linh hoạt trước những biến động không lường trước. 

Người lãnh đạo phải là người có thể đưa ra những cái nhìn về những tác động rộng hơn và đưa ra những quyết định có tác động tích cực đến thành công lâu dài của công ty.

Các nhà lãnh đạo phải có suy nghĩ sáng tạo để có thể xem xét các vấn đề được hình thành như thế nào và tất cả các kết quả có thể xảy ra từ các quyết định của họ. Họ cần có sự hiểu biết sâu sắc về điểm mạnh và điểm yếu của các cả nhân và tổng thể tổ chức để có thể nhanh chóng xác định các cơ hội và mối đe dọa.

2. Phân công nhiệm vụ

Phân công nhiệm vụ là quá trình giao việc cụ thể và trách nhiệm cho từng thành viên trong tổ chức hay nhóm làm việc. Đối với một nhà lãnh đạo, điều quan trọng là giao phó nhiệm vụ một cách hiệu quả vì đây là cách tốt nhất để tận dụng thời gian và nguồn lực. 

Việc phân công nhiệm vụ có thể giúp người lãnh đạo tập trung hơn vào các dự án khác. Ngoài ra, việc phân bổ khối lượng công việc một cách hợp lí có thể giúp phát triển kỹ năng nghiệp vụ của những người khác. Khi phân công nhiệm vụ, điều quan trọng là phải rõ ràng về những gì được mong đợi và đảm bảo cung cấp đủ nguồn lực và thời gian hợp lý.

3. Quản lý thay đổi

Quản lý thay đổi có nghĩa là lập kế hoạch, thực hiện và giám sát các thay đổi để đáp ứng các mục tiêu của tổ chức. Các nhà lãnh đạo luôn phải chịu trách nhiệm trước sự thay đổi trong tổ chức của họ. Nó bao gồm một số bước như: đánh giá nhu cầu thay đổi, xây dựng kế hoạch, giao nhiệm vụ và quyết định về các mốc thời gian. 

Quản lý thay đổi không chỉ là việc triển khai kế hoạch mà còn là quá trình tạo ra sự cam kết và đồng thuận từ phía nhân viên. Nhà lãnh đạo cần có khả năng giao tiếp hiệu quả để giải thích lý do và mục tiêu của sự thay đổi, tạo ra sự hiểu biết và sự hỗ trợ từ cộng đồng nhân viên.

4. Kỹ năng giao tiếp cá nhân

Giao tiếp giữa các cá nhân rất cần thiết cho kỹ năng lãnh đạo. Đây là những kỹ năng mà các nhà lãnh đạo sử dụng để tương tác và gây ảnh hưởng đến người khác. Điều này bao gồm cả giao tiếp bằng lời nói và phi ngôn ngữ cũng như xây dựng mối quan hệ.

Những nhà lãnh đạo giỏi nhất định phải biết cách sử dụng những kỹ năng này để động viên, truyền cảm hứng học tập, làm việc và thuyết phục người khác. Điều này có thể được thực hiện bằng cách nghiên cứu về cách mọi người cư xử trong tổ chức.

Kỹ năng này rất cần thiết đối với bất kỳ nhà lãnh đạo nào muốn tạo ra một môi trường làm việc tích cực và truyền cảm hứng cho nhân viên làm việc hướng tới mục tiêu chung. 

5. Kỹ năng quản lý

Đây là khả năng lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm soát các nguồn lực và nhân sự để đạt được các mục tiêu cụ thể. Người lãnh đạo tài ba phải là người biết sử dụng tất cả những kỹ năng quản lý để đạt được kết quả mong muốn.

Một trong những kỹ năng quản lý quan trọng nhất là kỹ năng lập kế hoạch. Điều này liên quan đến việc thiết lập các mục tiêu và mục tiêu trước khi phát triển một kế hoạch để đạt được chúng. Khi kế hoạch đã được thực hiện, điều quan trọng là phải theo dõi tiến độ và thực hiện các điều chỉnh cần thiết trong quá trình thực hiện.

Kỹ năng tổ chức là một yếu tố quan trọng khác của kỹ năng quản lý. Điều này liên quan đến khả năng phát triển các hệ thống và quy trình giúp mọi việc diễn ra suôn sẻ. Kỹ năng tổ chức tốt là điều cần thiết để theo dõi tất cả các bộ phận chuyển động và đảm bảo rằng mọi người đều đi đúng hướng.

6. Kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp cần thiết trong mọi khía cạnh của lãnh đạo. Một nhà lãnh đạo giỏi là người có khả năng giao tiếp hiệu quả, truyền tải quan điểm của mình một cách rõ ràng và chính xác. Nhà lãnh đạo có thể dựa vào khả năng giao tiếp tốt của mình để thúc đẩy các thành viên trong nhóm và xây dựng mối quan hệ với các bên liên quan. Họ hiểu tầm quan trọng của ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu. Ngoài ra, họ cũng là người biết cách lắng nghe. 

Cách rèn luyện kỹ năng lãnh đạo

Kỹ năng lãnh đạo vốn dĩ không phải tài năng thiên bẩm, bất kỳ ai trong chúng ta cũng có thể trau dồi và phát triển nó. Dưới đây là 6 cách rèn luyện kỹ năng lãnh đạo mà StudentJob muốn gợi ý cho bạn. Hy vọng nó sẽ giúp ích cho bạn trên con đường phát triển kỹ năng lãnh đạo của bản thân.

1. Xác định điểm mạnh và điểm yếu 

Điều này không phải lúc nào cũng dễ dàng – chúng ta thường có những điểm mù về điểm mạnh và điểm yếu của chính mình. Tuy nhiên, bạn nên hiểu rằng những điều này để có thể phát triển tiềm năng của mình.

Để bắt đầu, hãy lập danh sách cả điểm mạnh và điểm yếu của bạn, càng cụ thể càng tốt. Có thể sẽ là một ý kiến ​​hay khi bạn hỏi ý kiến ​​phản hồi từ người khác để vẽ nên một bức tranh chính xác hơn, vì không dễ để khách quan khi tự đánh giá bản thân.

Hãy cân nhắc việc viết nhật ký để theo dõi những thành công và thất bại của bạn theo thời gian. Bằng cách đánh giá thường xuyên, bạn sẽ hiểu rõ hơn về bản thân và học cách tận dụng tối đa tài năng của mình.

2. Tham gia các khóa học về quản lý và lãnh đạo

Một trong những cách tốt nhất để cải thiện kỹ năng lãnh đạo của bạn là tham gia các khóa học có thể cung cấp cho bạn kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết để trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả. Việc tham gia các khóa học cũng sẽ giúp bạn kết nối với các chuyên gia khác, mở rộng mối quan hệ của mình.

Hãy chọn một chương trình có uy tín và được công nhận. Hãy chắc chắn rằng mình đang nhận được nền giáo dục chất lượng từ các nhà giáo dục có uy tín.

3. Rèn luyện các kỹ năng cứng của bạn

Điều quan trọng nhất đối với các nhà lãnh đạo phải nắm vững các kỹ năng liên quan đến ngành của họ. Đó được gọi là kỹ năng cứng. Tùy vào từng ngành nghề mà bạn lựa chọn thì sẽ có những kỹ năng cứng khác nhau. Để giúp bạn có cái nhìn rõ hơn, StudentJob sẽ lấy một vài ví dụ về kỹ năng cứng như: phân tích tài chính, quản lý dự án và quản lý hợp đồng,... Nếu bạn không chắc kỹ năng cứng nào phù hợp với ngành của mình, hãy hỏi sếp hoặc người cố vấn của bạn để được hướng dẫn.

4. Tìm người cố vấn

Người cố vấn là người có thể cung cấp cho bạn sự hướng dẫn, hỗ trợ và lời khuyên khi bạn cần nhất. Họ cũng có thể giúp bạn phát triển sự hiểu biết tốt hơn về bản thân và mục tiêu của bạn.

Khi chọn một người cố vấn, hãy tìm người có kinh nghiệm và được tôn trọng với tư cách là người lãnh đạo, vì bạn sẽ học được nhiều điều nhất từ ​​tấm gương của họ. Hãy nhớ chọn một người cố vấn trung thực và sẽ đưa ra những phản hồi mang tính xây dựng cho bạn.

Điều quan trọng nữa là hãy chọn người mà bạn cảm thấy thoải mái vì hai bạn sẽ dành nhiều thời gian bên nhau để xây dựng mối quan hệ tin cậy. Khi bạn đã tìm được người cố vấn, hãy gặp họ thường xuyên và sẵn sàng lắng nghe và học hỏi.

5. Xác định mục tiêu của bạn

Với tư cách là người lãnh đạo, điều quan trọng là phải có tầm nhìn rõ ràng cho nhóm của mình. Nếu không có điều này, thật khó có thể đưa ra quyết định và đưa ra phương hướng chính xác.

Để xác định mục tiêu kinh doanh của bạn, hãy bắt đầu bằng cách suy nghĩ về những gì bạn muốn đạt được trong cả ngắn hạn và dài hạn. Sau đó, bạn có thể bắt đầu phát triển một kế hoạch chi tiết bằng cách đặt ra các mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được, có thể đạt được, phù hợp và có thời hạn.

Điều quan trọng nữa là bạn phải lưu ý đến nhóm của mình khi đặt mục tiêu. Mục tiêu của bạn phải phù hợp với kỹ năng và khả năng của nhóm cũng như chiến lược tổng thể của tổ chức.

Khi bạn đã quyết định mục tiêu hoặc chiến lược của mình, điều quan trọng là phải truyền đạt điều đó với nhóm của bạn. Bằng cách chia sẻ tầm nhìn của mình, bạn có thể truyền cảm hứng và thúc đẩy họ làm việc hướng tới mục tiêu chung. Hãy giao tiếp rõ ràng để đảm bảo tất cả mọi người đều có cùng quan điểm, làm việc hướng tới cùng một mục tiêu.

6. Thừa nhận khi bạn thất bại và bước tiếp

Chúng ta phải thừa nhận rằng: bất kỳ ai cũng có thể mắc sai lầm. Và tất nhiên, khi ở cương vị là một nhà lãnh đạo, hãy thừa nhận khi bạn thất bại và học hỏi từ thất bại đó. Điều này cho nhóm của bạn thấy rằng bạn là con người và sẵn sàng học hỏi từ những sai lầm của mình. Nếu bạn sẵn sàng nhận trách nhiệm, điều đó sẽ tạo dựng được niềm tin và sự tín nhiệm với nhóm của bạn.

Hãy coi những thất bại của bạn là cơ hội để cải thiện. Bằng cách suy ngẫm về những sai lầm của mình, bạn sẽ xác định được những lĩnh vực cần cải thiện và điều chỉnh chiến lược của mình. Ngoài ra, hãy chia sẻ những điều bạn học được với nhóm của mình để tạo ra văn hóa học tập và phát triển.

Kết luận

Kỹ năng lãnh đạo không chỉ là khả năng quản lý và dẫn dắt, mà còn là sự kết hợp giữa sự hiểu biết sâu sắc, truyền cảm hứng, và khả năng thích ứng. Trong thế giới liên tục thay đổi, vai trò của nhà lãnh đạo dần trở nên cực kỳ quan trọng. Việc không ngừng phát triển kỹ năng lãnh đạo chính là chìa khóa quan trọng giúp tổ chức và cá nhân đạt được thành công trong tương lai. Hy vọng bài viết trên của StudentJob sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về kỹ năng lãnh đạo, bao gồm những yếu tố liên quan đến kỹ năng lãnh đạo, phẩm chất và cách rèn luyện để trở thành một nhà lãnh đạo thực thụ.